Funkcje językowe, które każdy Polak powinien znać

Funkcje językowe to zagadnienie, które pojawia się przede wszystkim na lekcjach języka polskiego. Temat może wydawać się banalnie prosty jednak na pewno warto przyjrzeć mu się bliżej. Nie dotyczy to jedynie uczniów, ale i wszystkich Polaków.

Dobrze jest wiedzieć czym wyróżnia się funkcja informatywna albo jak odróżnić ją od ekspresywnej. Zainteresowany? Wszystkie odpowiedzi znajdują się poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Czym są funkcje językowe – ogólna charakterystyka

Podstawową funkcją języka jest funkcja komunikatywna. Język bowiem służy do porozumiewania się. Są oczywiście jeszcze inne funkcje. Sprawiają one na przykład, że język jest bardziej precyzyjny. Język w kontekście nazywania funkcji określa się zazwyczaj mianem kodu. Jego główna funkcja jak już wspomnieliśmy to tworzenie i interpretowanie tekstu.

Za pomocą tekstu czy języka nadawca przede wszystkim:

• porozumiewa się z odbiorcą komunikatu; przekazuje mu informacje o świecie
• nakłania do różnego rodzaju działań czy postaw,
• wyraża swoje uczucia i emocje,
• zwraca szczególną uwagę partnera komunikacyjnego na cechy estetyczne języka.

Jakie więc funkcje spełnia język? Oto one:

• komunikatywna
• poznawcza
• prezentacyjna
• ekspresywna
• impresywna
• rerezentatywna
• poetycka.

Funkcja informatywna

Występuje wówczas gdy celem nadawcy jest przekazanie jakiejś informacji partnerowi komunikacyjnemu. Ważne więc są w niej fakty, które nie podlegają dyskusji. Jakie są przykłady funkcji informatywnej?

• 26 maja obchodzimy w Polsce Dzień Matki,
• Najpierw stolicą Polski było Gniezno, następnie Kraków, a obecnie Warszawa,
• Maluch 125p to samochód wyprodukowany w Polsce.

Cechy tekstu, w którym dominuje funkcja informatywna, to na przykład:

• zazwyczaj brak kwiecistego i emocjonalnego języka,
• oszczędność środków stylistycznych,
• występowanie pojęć, terminów oraz faktów,
• duża obecność zdań oznajmujących,
• precyzyjny i bardzo rzeczowy język.

Funkcja informatywna jest najważniejszą odmianą funkcji komunikacyjnej. W przekazie tego typu dominują zdania oznajmujące, logiczna spójność czy nazwy własne. Często spotkać można również terminy naukowe.

Funkcja ekspresywna

Ta funkcja istnieje również pod nazwą funkcji emotywnej. Występuje w przekazie, w którym nadawca wyraża swoje emocje i odczucia. To wyrażanie emocji nie odbywa się wyłącznie na bazie przekazywania informacji, czy opisywania zjawiska. Funkcja ta występuje zazwyczaj jako dosłowne wyrażanie uczucia. W mowie może to być jakaś szczególna intonacja, wykrzyknienie czy odpowiednio dobrane wyrazy dźwiękonaśladowcze.

Cechy tekstu, w którym przeważa funkcja ekspresywna to:

• spora liczba wykrzyknień,
• duża obecność słów nacechowanych emocjonalnie,
• opinie nadawcy,
• główne skupienie się na nadawcy, jego emocjach o odczuciach.

Funkcja impresywna

Czasem nazywana jest też funkcją nakłaniającą. Jak sama nazwa wskazuje funkcja ta występuje w tekście, w którym nadawca przekonuje do czegoś odbiorcę. Chce on przez to zmienić na przykład jego poglądy, postawę czy sposób działania. Zazwyczaj funkcja ta występuje równolegle z funkcją informatywną.

Przykładem tej funkcji w zdaniu, może być: „Zróbcie zadanie pierwsze i czwarte. Przyłóżcie się do tego dobrze. Kartkówka już za trzy dni, a materiału jest ogrom. Zabierzcie się na powtórkę jak najszybciej.”

Cechy charakterystyczne tekstu z tą funkcją to:

• zwroty, których celem jest wpłynięcie na odbiorcę,
• słownictwo, które wyraża emocje,
• odwołania do uczuć, emocji i przeżyć odbiorcy.

Funkcja poetycka

Funkcjonuje też od nazwą funkcji estetycznej. Znaleźć ją można w tekstach, gdzie to nie komunikat jest najważniejszy, ale jego forma. Głownie występuje w tekstach literackich, przysłowiach czy wierszach.

Funkcja fatyczna

Celem funkcji fatycznej jest podtrzymanie kontaktu z odbiorcą. Zaliczać się będą do tego więc zwroty typu: aa, dzień dobry i tak dalej. Funkcja nie należy do tych najważniejszych, jednak z pewnością pełni istotną rolę w tekście. Jej obecność w języku może wiele powiedzieć o relacji między nadawcą i odbiorcą.